عواملی مثل تقارن، ریتم و رنگ، خلال صورت آفرینی دارنده پیام میباشند و در بناهای اسلامی خصوصاً مسجد کاربرد فراوان دارا هستند. در مسجد گوهرشاد نحوه قرارگیری تراس ها، مناره ها و رواق ها مسجد طالقانی مشهد دارنده تقارن میباشند. زمانی وارد مسجد گوهرشاد می شویم، دربین تزیینات کاشی لبریز نقش و نگاری قرار میگیریم که در لحاظ اولیه کلیه آبیرنگ به لحاظ می رسند. اما هرچه به دیواره های آن و تراس ها مجاورت می شویم، تأثیر متفاوتی را شم میکنیم. این تأثیر شایسته ترین راهنما برای هنرمند میباشد که رنگ ها را چه طور در کنار هم قرار دهد تا جلوه ی بیشتری به شغل ببخشد. متأسفانه این جای با آحاد مختصات بارز، ناشناخته مانده و هیچگاه رسیدگی جامعی از بعدها هنری آن نشده میباشد و به جرأت می اقتدار اظهار کرد پالت رنگی که در این شرکت معرفی گردیده تا کنون رخداد نیفتاده میباشد و در شرایطیکه اشکالاتی در آن به چشم میخورد قابل بخشودن میباشد.
معماری مسجد گوهرشاد
مسجد گوهرشاد مسجدی کلاسیک و به مدل مساجد چهار ایوانی درست شدهمیباشد. صحن مسجد نسبتاًً به صورت مربع و در حوالی آن چهار تراس گرانقدر تاریخی و در فواصل حیاطها هفت شبستان گسترده و شش در ورودی و خروجی میباشد.
ارتفاع صحن مسجد حدود ۵۶.۱۳ متر و پهنا ۵۱.۱۸ متر و جمعاً حدود ۲۸۷۳ مترمربع مساحت دارااست. تراسهای مسجد توفیق مشهد مجلل و مرتفع در اضلاع مسجد به قرینه یکدیگر تاسیس شده است.
کتیبه ممتاز و تاریخی بایسنقر، فرزند گوهرشاد که از شایسته ترین ثلثنویسان عهدوپیمان تیموری بوده، با زیباترین خطوط ثلث بر پیشانی حیاط مقصوره خود نمایی مینماید و تاریخ بنای مسجد بر کاشی معرق، درین کتیبه به چشم میخورد. محراب، یک دست از سنگ مرمر با تزئینات و کندهکاری و کتیبهای میان مقرنسکاریهای آن و نمایانگر هنر آن زمان میباشد.
منبر مالک الزمان (عج) بنا شده در کنار محراب حیاط مقصوره، از حیث عمر دارای اهمیت میباشد. این منبر ارزشمند، از چوب گردو و گلابی با نحوه منبتکاری و مدادزنی سوای بهکاررفتن میخ در آن، به دست پرتوان مدرس محمد نجار خراسانی، منبتعمل دارای شهرت بعدازظهر فتحعلیفرمان روا قاجار تشکیل شده و دارنده ۵.۷ مترارتفاع آدرس مسجد توفیق مشهد و چهارده پله میباشد.
گنبد رفیع مسجد بر فراز تراس مقصوره، بر عظمت این سازه افزوده میباشد. طول گنبد حدود ۴۱ متر و خلأ میان دو پوشش گنبد، ۱۰ متر میباشد. سطح فرنگی آن با خشت لعابدار و یک کتیبه با خط کوفی تزئین گردیدهاست. در دو طرف این تراس، دو مناره هر مورد به طول ۴۳ متر از کف مسجد تشکیل شده و دارنده کتیبههایی تعدادی میباشد. مسجد گوهرشاد صحنی به حجم ۲۸۰۰ مترمربع دارااست و زیربنای آن ۹۴۱۰ متر مربع میباشد.
اسم بانو گوهرشاد، بانی مسجد، در تراس شمالی مسجد یعنی تراس دارالسیاده بر کاشی معرق به زرد رنگ و خط ثلث مندرج میباشد.رزرو مسجد توفیق مشهد این حیاط با معرقکاری زیبایی تزئین گردیده و بر سردَر ورودی آن به رواق دارالسیاده، پنجرهای از نقره از اثرها عهدوپیمان قاجاریه نصب گردیده است.دو حیاط شرقی و غربی مسجد گوهرشاد، با معرقکاری ممتاز و کتیبههایی به خط ثلث، مسجد را به رواق امام خمینی(ره) و بست روضه خوان بهاءالدین مرتبط مینماید.
عواملی مثل تقارن، ریتم و رنگ، خلال صورت آفرینی دارنده پیام میباشند و در بناهای اسلامی خصوصاً مسجد کاربرد فراوان دارا هستند. در مسجد گوهرشاد نحوه قرارگیری تراس ها، مناره ها و رواق ها مسجد طالقانی مشهد دارنده تقارن میباشند. زمانی وارد مسجد گوهرشاد می شویم، دربین تزیینات کاشی لبریز نقش و نگاری قرار میگیریم که در لحاظ اولیه کلیه آبیرنگ به لحاظ می رسند. اما هرچه به دیواره های آن و تراس ها مجاورت می شویم، تأثیر متفاوتی را شم میکنیم. این تأثیر شایسته ترین راهنما برای هنرمند میباشد که رنگ ها را چه طور در کنار هم قرار دهد تا جلوه ی بیشتری به شغل ببخشد. متأسفانه این جای با آحاد مختصات بارز، ناشناخته مانده و هیچگاه رسیدگی جامعی از بعدها هنری آن نشده میباشد و به جرأت می اقتدار اظهار کرد پالت رنگی که در این شرکت معرفی گردیده تا کنون رخداد نیفتاده میباشد و در شرایطیکه اشکالاتی در آن به چشم میخورد قابل بخشودن میباشد.
معماری مسجد گوهرشاد
مسجد گوهرشاد مسجدی کلاسیک و به مدل مساجد چهار ایوانی درست شدهمیباشد. صحن مسجد نسبتاًً به صورت مربع و در حوالی آن چهار تراس گرانقدر تاریخی و در فواصل حیاطها هفت شبستان گسترده و شش در ورودی و خروجی میباشد.
ارتفاع صحن مسجد حدود ۵۶.۱۳ متر و پهنا ۵۱.۱۸ متر و جمعاً حدود ۲۸۷۳ مترمربع مساحت دارااست. تراسهای مسجد توفیق مشهد مجلل و مرتفع در اضلاع مسجد به قرینه یکدیگر تاسیس شده است.
کتیبه ممتاز و تاریخی بایسنقر، فرزند گوهرشاد که از شایسته ترین ثلثنویسان عهدوپیمان تیموری بوده، با زیباترین خطوط ثلث بر پیشانی حیاط مقصوره خود نمایی مینماید و تاریخ بنای مسجد بر کاشی معرق، درین کتیبه به چشم میخورد. محراب، یک دست از سنگ مرمر با تزئینات و کندهکاری و کتیبهای میان مقرنسکاریهای آن و نمایانگر هنر آن زمان میباشد.
منبر مالک الزمان (عج) بنا شده در کنار محراب حیاط مقصوره، از حیث عمر دارای اهمیت میباشد. این منبر ارزشمند، از چوب گردو و گلابی با نحوه منبتکاری و مدادزنی سوای بهکاررفتن میخ در آن، به دست پرتوان مدرس محمد نجار خراسانی، منبتعمل دارای شهرت بعدازظهر فتحعلیفرمان روا قاجار تشکیل شده و دارنده ۵.۷ مترارتفاع آدرس مسجد توفیق مشهد و چهارده پله میباشد.
گنبد رفیع مسجد بر فراز تراس مقصوره، بر عظمت این سازه افزوده میباشد. طول گنبد حدود ۴۱ متر و خلأ میان دو پوشش گنبد، ۱۰ متر میباشد. سطح فرنگی آن با خشت لعابدار و یک کتیبه با خط کوفی تزئین گردیدهاست. در دو طرف این تراس، دو مناره هر مورد به طول ۴۳ متر از کف مسجد تشکیل شده و دارنده کتیبههایی تعدادی میباشد. مسجد گوهرشاد صحنی به حجم ۲۸۰۰ مترمربع دارااست و زیربنای آن ۹۴۱۰ متر مربع میباشد.
اسم بانو گوهرشاد، بانی مسجد، در تراس شمالی مسجد یعنی تراس دارالسیاده بر کاشی معرق به زرد رنگ و خط ثلث مندرج میباشد.رزرو مسجد توفیق مشهد این حیاط با معرقکاری زیبایی تزئین گردیده و بر سردَر ورودی آن به رواق دارالسیاده، پنجرهای از نقره از اثرها عهدوپیمان قاجاریه نصب گردیده است.دو حیاط شرقی و غربی مسجد گوهرشاد، با معرقکاری ممتاز و کتیبههایی به خط ثلث، مسجد را به رواق امام خمینی(ره) و بست روضه خوان بهاءالدین مرتبط مینماید.