مجله خبری مساجد

تکدّی و تقاضای امداد از بقیه افراد در شکل آدرس مسجد توفیق مشهد بی نیازی، بلکه در شکل احتیاج نیز عملی مذموم و ناپسند میباشد. بعضی از فقها به جهت خبر‌ها فراوانی که از این کار نهی کرده است، تقاضای یاری و سؤال در شکل بی نیازی را حرام دانسته اند.

امام باقر (علیه السلام) در جایگاه سرزنش این فعالیت، خطاب به محمّد بن مسلم میفرمایند: «ای محمد! هر که از دیگری چیزی را در خواست می نماید، در‌صورتی‌که می دانست که سؤال کردن چه (اثرها زیانباری) را در پی داراست، هیچ وقت سؤال نمیکرد. و در صورتیکه آن کس چیزی را به سائل می‌دهد، می دانست که شغل وی چه (پاداشی) دارااست، هیچگاه سائلی را ردّ نمی‌کرد. آن گاه امام باقر (علیه السلام) فرمودند: ای محمد! هر کس در اکنون بی نیازی، از عموم تکدّی می نماید رزرو مسجد توفیق مشهد روز قیامت در حالی که گوشتی بر شکل ندارد، آفریدگار متعال را ملاقات می نماید».[48]

تکدّی کردن در مجالس و به صورت آشکار از عموم تقاضای مدد کردن در احادیث، گزینه نهی شدیدتری قرار گرفته میباشد. روحانی حرّ عاملی قدّس رازّه در کتاب «وسائل الشیعة» بابی را به عنوان «شدّت کراهت تکدّی در مجالس» انعقاد نموده و در آن حدیث زیر را نقل نموده است: «امام درستگو (علیه السلام) فرمود: فرستاده معبود (صلّی الله علیه و آله) فرمودند: از امّت اینجانب فی مابین مجالس و اجتماعات تقاضای یاری نکنید. این فعالیت سبب میشود که آنان‌را (در شرایطی که چیزی به شما ندهند) حسود و بخیل بشمرید».[49]

با توجّه به مطالب فوق می اقتدار اعلام کرد گرچه در کتاب ها فقاهتی شیعه «سؤال در مسجد» تحت عنوان یکی‌از مکروهات مسجد بیان نشده میباشد؛[50] البته شاید عدم بیان، از آن جهت میباشد که کراهت سؤال، مخصوص به مسجد ندارد. بلکه در اصلً سؤال و تکدّی از دیگر افراد به خصوص در صورتی در مجلس و گردآوری باشد، مکروه میباشد.

برای ثابت کراهت «سؤال و تکدّی در مسجد»، خلال آنکه می شود به ادلّه ای که به صورت عامّ از سؤال و به خصوص سؤال در مجلس نهی می نماید، تمسکّ نمود، ممکن میباشد به تعلیلی که در بعضی احادیث وجود دارااست نیز استناد کرد. همان طور که از فرستاده اکرم (صلّی الله علیه و آله) در حدیثی از قرائت شعر در مسجد نهی شماره مسجد توفیق مشهد نموده، فرمودند: «مساجد را برای قرآن (قرائت) ساخته اند» و در جایگاه تعلیل برای نهی از تراشیدن تیر در مسجد نیز فرمودند: «مسجد را برای این سیرتکامل امور نساخته اند».[51]

آنچه از این سیرتکامل لغت ها به کارگیری میگردد آن میباشد که مسجد، مکانی اختصاصی به عبادت، دعا، قرآن و اموری از این قبیل میباشد. به این ترتیب تکدّی در مسجد در بین نمازها یا این که غیر آن مطلوب با اوضاع مسجد وجود ندارد. البتّه این نکته را نباید از حیث به دور داشت که دربین حکم «تکدّی و سؤال» و «عفو به سائل» ملازمه ای نیست؛ چون کراهت تکدّی در مجلس و مسجد سبب نمیشود که عفو وبخشش و امداد به سائل، از زیر حکم خویش که استحباب میباشد، بیرون خواهد شد.

سازه بر رأی بخش اعظمیّت قریب به اتّفاق مفسّران و محدّثان اسلامی آیه شریفه: «فقط معبود و نبی وی و اهل ایمان البته و سرپرست شما میباشد. آنها که نماز را بپای می دارا هستند و در اکنون رکوع زکات می‌دهند»،[52] در شأن امیر المؤمنین علی (علیه السلام) نازل گردیده که انگشتری خود را در مسجد و در هم اکنون رکوع به سائلی بخشیدند.[53]

همینطور می اقتدار بیان کرد تقاضای امداد و گردآوری بخششها و انفاقهای مؤمنین در مسجد توسّط امام جماعت و یا این که اشخاص در‌ستکار، برای مصارف نه و امداد به مستمندان، کراهتی ندارد؛ چون شغل سابق الذکر خلال آنکه از مصادیق «سؤال و تکدّی» وجود ندارد، تحت عنوان امداد و تعاون بر «برّ و زهد و تقوا» نیز محسوب میشود. هر چندین مطلوب میباشد مسجد طالقانی مشهد این فرمان نیز حتّی الامکان به نحوی صورت بپذیرد که موجبات تشویش خیال نمازگزاران را آماده نیاورد.

تکدّی و تقاضای امداد از بقیه افراد در شکل آدرس مسجد توفیق مشهد بی نیازی، بلکه در شکل احتیاج نیز عملی مذموم و ناپسند میباشد. بعضی از فقها به جهت خبر‌ها فراوانی که از این کار نهی کرده است، تقاضای یاری و سؤال در شکل بی نیازی را حرام دانسته اند.

امام باقر (علیه السلام) در جایگاه سرزنش این فعالیت، خطاب به محمّد بن مسلم میفرمایند: «ای محمد! هر که از دیگری چیزی را در خواست می نماید، در‌صورتی‌که می دانست که سؤال کردن چه (اثرها زیانباری) را در پی داراست، هیچ وقت سؤال نمیکرد. و در صورتیکه آن کس چیزی را به سائل می‌دهد، می دانست که شغل وی چه (پاداشی) دارااست، هیچگاه سائلی را ردّ نمی‌کرد. آن گاه امام باقر (علیه السلام) فرمودند: ای محمد! هر کس در اکنون بی نیازی، از عموم تکدّی می نماید رزرو مسجد توفیق مشهد روز قیامت در حالی که گوشتی بر شکل ندارد، آفریدگار متعال را ملاقات می نماید».[48]

تکدّی کردن در مجالس و به صورت آشکار از عموم تقاضای مدد کردن در احادیث، گزینه نهی شدیدتری قرار گرفته میباشد. روحانی حرّ عاملی قدّس رازّه در کتاب «وسائل الشیعة» بابی را به عنوان «شدّت کراهت تکدّی در مجالس» انعقاد نموده و در آن حدیث زیر را نقل نموده است: «امام درستگو (علیه السلام) فرمود: فرستاده معبود (صلّی الله علیه و آله) فرمودند: از امّت اینجانب فی مابین مجالس و اجتماعات تقاضای یاری نکنید. این فعالیت سبب میشود که آنان‌را (در شرایطی که چیزی به شما ندهند) حسود و بخیل بشمرید».[49]

با توجّه به مطالب فوق می اقتدار اعلام کرد گرچه در کتاب ها فقاهتی شیعه «سؤال در مسجد» تحت عنوان یکی‌از مکروهات مسجد بیان نشده میباشد؛[50] البته شاید عدم بیان، از آن جهت میباشد که کراهت سؤال، مخصوص به مسجد ندارد. بلکه در اصلً سؤال و تکدّی از دیگر افراد به خصوص در صورتی در مجلس و گردآوری باشد، مکروه میباشد.

برای ثابت کراهت «سؤال و تکدّی در مسجد»، خلال آنکه می شود به ادلّه ای که به صورت عامّ از سؤال و به خصوص سؤال در مجلس نهی می نماید، تمسکّ نمود، ممکن میباشد به تعلیلی که در بعضی احادیث وجود دارااست نیز استناد کرد. همان طور که از فرستاده اکرم (صلّی الله علیه و آله) در حدیثی از قرائت شعر در مسجد نهی شماره مسجد توفیق مشهد نموده، فرمودند: «مساجد را برای قرآن (قرائت) ساخته اند» و در جایگاه تعلیل برای نهی از تراشیدن تیر در مسجد نیز فرمودند: «مسجد را برای این سیرتکامل امور نساخته اند».[51]

آنچه از این سیرتکامل لغت ها به کارگیری میگردد آن میباشد که مسجد، مکانی اختصاصی به عبادت، دعا، قرآن و اموری از این قبیل میباشد. به این ترتیب تکدّی در مسجد در بین نمازها یا این که غیر آن مطلوب با اوضاع مسجد وجود ندارد. البتّه این نکته را نباید از حیث به دور داشت که دربین حکم «تکدّی و سؤال» و «عفو به سائل» ملازمه ای نیست؛ چون کراهت تکدّی در مجلس و مسجد سبب نمیشود که عفو وبخشش و امداد به سائل، از زیر حکم خویش که استحباب میباشد، بیرون خواهد شد.

سازه بر رأی بخش اعظمیّت قریب به اتّفاق مفسّران و محدّثان اسلامی آیه شریفه: «فقط معبود و نبی وی و اهل ایمان البته و سرپرست شما میباشد. آنها که نماز را بپای می دارا هستند و در اکنون رکوع زکات می‌دهند»،[52] در شأن امیر المؤمنین علی (علیه السلام) نازل گردیده که انگشتری خود را در مسجد و در هم اکنون رکوع به سائلی بخشیدند.[53]

همینطور می اقتدار بیان کرد تقاضای امداد و گردآوری بخششها و انفاقهای مؤمنین در مسجد توسّط امام جماعت و یا این که اشخاص در‌ستکار، برای مصارف نه و امداد به مستمندان، کراهتی ندارد؛ چون شغل سابق الذکر خلال آنکه از مصادیق «سؤال و تکدّی» وجود ندارد، تحت عنوان امداد و تعاون بر «برّ و زهد و تقوا» نیز محسوب میشود. هر چندین مطلوب میباشد مسجد طالقانی مشهد این فرمان نیز حتّی الامکان به نحوی صورت بپذیرد که موجبات تشویش خیال نمازگزاران را آماده نیاورد.