مجله خبری مساجد

آرامگاه پادشاه نعمت البته آغاز به طور آدرس مسجد توفیق مشهد تک بنـا با گنبدی رفیع بر فراز فضایی چهار گوش داخل باغی بلندمرتبه بوده که بعد ها بناهای دیگری به آن افزوده گردیده است.
از‌آن‌جا‌که سلطان نعمت الله البته برهان مهم آوازه و آبادانی شهر ماهان بوده میباشد و نیز عـلاوه بر رده عرفانی، شـاعر و ادیب نیز بوده میباشد، در زمان متفاوت بعداز درگذشت وی، بنای آرامگاه وی نیز به گروه افزوده گردیده.
سازه هم اکنون واجد شش صحن میباشد هندسه قاضی بر دسته به طور خطی و در امتداد اساس قبله می باشد.
کهن ترین قسمت سازه گنبدخانه رزرو مسجد توفیق مشهد آستانه میباشد که به سـال ۸۴۰ ه.ق به هزینه احمدشـاه بهمنی، از ارادتمندان او، تاسیس شـده میباشد.
سلسله مراتب ارتباط ها فضایی از فضای شهری تا گنبدخانه موجب ساخت‌و‌ساز شم معنویت در اشخاص می گردد.
بقعه پادشاه نعمت الله اما از هر دو سمت شرق و غرب دارنده ورودی می باشد و از هر طرف که وارد شویم چهت نیل تحت عنوان دسته از دو صحن عبور میکنیم.
آحاد گروه از ۳۲۹ طاق و چهار صحن و دو خزینه و دو کاروانسرا، یک آب انبار و یک باب منزل که مسکن متولی سازه میباشد ساخته شده میباشد.
بخشهای تیم به ترتیب از غرب به شرق عبارت اند از؛ جلوخان و سردر، صحن محمدشاهی (حسینیه)، صحن پادشاه عباسی (میرداماد)، هسته ی اساسی گروه (مشتمل بر گنبدخانه و رواقهای پیرامون)، صحن وكيل الملکی و صحن اتابکی است.
\آستانه پادشاه نعمت الله شماره مسجد توفیق مشهد البته (ماهان) در راس و در حصار چهار ایوان قراردارد به سیرتکامل ایی که ساخت و ساز احساس مرکزیت را برای مخاطبان به وجود میاورد.
ایوان نماینده قانونی الملکی، پاد شاه عباسی و اتابکی به انگیزه دارا بودن آبگینه و باغچه در راس ایوان روئت کرد اشخاص را به قسمتهای دیگر تراس محصور کرده است.
ایوان اتابکی با اعتنا به اینکه هندسه مربع صورت و منظمی را دارااست مسجد طالقانی مشهد ولی به انگیزه حجم بیشتر ایوان و همینطور، بعد ها باغچه ها نسبت به سایرین بزرگتر می‌باشد.

مساجد کشور ایران با شبستان ستوندار، گرداگرد آدرس مسجد توفیق مشهد ایوان مرکزی که شبستان رو به قبله آن بزرگتر بود. مانند مسجد جمعه فهرج، نایین اصفهان، تاریخانه دامغان، بعداز آن در طریق رازی و در زمانه سلجوقیان مسجد ها به طرز ی چهار ایوانی ساخته شدند بعضی مساجد شبستانی نیز به چهار ایوانی دگرگون شدند .

اندام های بنیادی مسجد اهل ایران در مهرازی جمهوری اسلامی ایران نیز از آن پس منزلت خویش را یافتند: گنبد منزل، ایوانی در پشت آن، تراس در آیگاه، شبستان ردیف دار، گلدسته، میانسرا و … این اندام ها جدید پدید نیامده بودند و هرکدام پیشنه کهنی در مهرازی قبل از اسلام داشتند با این تمامی گرد وارد شدن وسازمان دهی رزرو مسجد توفیق مشهد آن‌ها گرد اگرد یک میانسرا انجنان که تمامی ی اندام ها رو به سوی قبله داشته باشند، آفرینشی در مهرازی می بایست بشمار آید. در طرق بعداز آن، آذری و اصفهانی در اندام های مسجد اهل ایران تحول چندان پدید نیامد، گرچه آرایه های نو ای بدان افزوده شد.

اهل ایران ها همواره کارایی می کردند که در تشکیل داد مساجد اهل ایران هم از بابت الگوی نقشه و هم کاربرد ساختمایه بی آلایش و ارزان، از به عبارتی مسجد مدینه سرمشق برداری نمایند. یکی‌از خصوصیت های بنیادی در معماری ما همواره این بود که معماران دیده به عمل خودشان و آنچه از خویش دارا هستند داشته اند. آن‌ها هر چه شماره مسجد توفیق مشهد را که دم دستشان می یافته اند، و به به عبارتی اندازه که نیازشان را برآورده می کرده بسنده می کردند.

معماری ما در این زمینه اصطلاح زیبایی دارااست و آن «بوم آورد» بودن میباشد . علاوه بر آن ، آنان هیچ گاه ساختمان را بیهوده آرایه بندی(تزیین) نمی کردند، از نگاه آنها هر مسجد طالقانی مشهد چیزی که منطق کاربردی نداشته، خوشگل شمرده نمی گردیده، آنچه ارج گزارده می گردیده زیبندگی بوده خیر زیبایی نما.

سردر
ورودی مهم مسجد جامع یزد در کنار آدرس مسجد توفیق مشهد ورودی های فرعی که در اضلاع متفاوت سازه واقع گردیده اس در ضلع شرقی جای دارد.
این ورودی باشکوه دارنده سردر رفیع و زیبایی با ۲۴ متر طول و نیز کتیبه های گرانبها کاشی سنتی معرق میباشد.
ورودی ذکر شده به یک هشتی با سقف گنبدی باز می‌شود که‌این دور و بر را می اقتدار موزه کتیبه ها نامید زیراکه گونه های کتیبه های سنگی و کاشی که بر وقف طومار و فرامین حکومتی در عصر های متفاوت مندرج، منصوب میباشد.
مناره ها
دو مناره مسجد یزد ، که ارتقاع تقریبی آن از کف تا نوک قریب ۵۰ متر و دور و اطراف آن هشت متر میباشد.
این مناره ها در زمان صفوی به سازه افزوده در سال ۱۳۱۳ هجری خورشیدی بازسازی گردیده است.
بلندای این مناره رزرو مسجد توفیق مشهد ها و کاشی کاری منحصربه‌فرد به شخصی که حتی‌در نقط ی اوج مناره ها صورت گرفته، شگفت انگیز استزیرا این مناره ها هرچه به سمت بالا رفته باریک خیس گردیده، از این رو نازکی کاشی کاری در‌این طول به واقع قابل تحسین میباشد.
گنبد
گنبد مسجد جامع یزد بر روی فیلپوش های بزرگی قرار گرفته که با مقرنس های مزین به نقوش معقلی پوشیده گردیده اند.
مسافت شماره مسجد توفیق مشهد این فیلپوشها نیز با کاربندی زیبایی که بر آن‌ها با خطوط کوفی بنایی لغت ها «الله» و «محمد» نقش بسته عمل گردیده‌است.
گنبد مسجد جامع یزد با لایه بیرونی به قطر ۱۷ متر، بنا ای قوی را به وجود آورده میباشد.
یکی ویژگیهای اصلی و شایان توجه این گنبد، خوابیدگی لایه بیرونی میباشد که در نوع خویش نادر نظیر میباشد.
معمار، به مکان استعمال از قوس تیز و برافراشته کردن لایه بیرونی گنبد، با ادغام دو قوس، توانسته به ترکیبی دست یابد که در عین پایداری و مقاومت، زیباتر نیز مسجد طالقانی مشهد باشد.

میدان های مشهور کشور‌ایران معمولا در محل تلاقی آدرس مسجد توفیق مشهد مسیرهای ممتد به دروازه های شهر پدید می آمد که‌این مسیر ها، خویش بدلیل رابطه بی واسطه با دروازه، مکانی برای خریدوفروش و کسب و کار بودند. گشودگی پدید آمده از تلاقی این مسیر، و ، معمولا میدان را ضمن راءس پیوندها اقتصادی – اجتماعی به راس فیزیکی شهر بدل می ایجاد کرد.

خلال این شهر ها همواره یک میدان تجمع دیگر نیز داشته اند که نقش تماما مذهبی داشت. چنین میدان ها، معمولا سوا حصار شهر و مقابل آتشکده ها پدید می آمد. میدان های پر اسم و رسم جمهوری اسلامی ایران در شهر های جمهوری اسلامی ایران باستان عمدتا فضایی برای باخبر شدن از تصمیمات گردانندگان شهر بود و خیر مکانی برای تبادل حیث رزرو مسجد توفیق مشهد و تصمیم گیری، به عبارت دیگر آگهی آن می چربید.

معماری میدان در کشور‌ایران بعداز اسلام
شهر زمان اسلامی فاقد عنصر مرکزی تحت عنوان عنصر انتخاب کننده میباشد، بلکه این ردیف فقرات شهر ها میباشد که صورت آن را انتخاب می‌بخشد و بقیه ارکان در مورد با این عنصر شماره مسجد توفیق مشهد مهم صورت می‌گیرند. معماری میدان، مسجد، مکتب و گرمابه موادتشکیل دهنده غیر قابل تفکیک این ردیف فقرات میباشند که هر کدام، نقش و وظیفه ای در کامل شدن دیگری دارا هستند.

شهرسازی در عصر قاجار به نقط ی اوج شکوفایی خویش میرسد و میدان های دارای شهرت کشور ایران نقش اساسی تری را در سازماندهی فضایی شهر بر ذمه می‌گیرد. میدانهای این عصر بر حسب سعی و نقش شهری، حجم های مختلفی دارا هستند؛ از جمله میدانهای نظامی بسیار گران قدر، میدانهای حکومتی نسبتا گرانقدر و میدانها تجاری مسجد طالقانی مشهد والا بوده اند.

پادشاه نشین شماره یک
در وسط جناح شرقی، یک برآمدگی آدرس مسجد توفیق مشهد در طول، ریتم تکرار شونده نما را برهم زده میباشد. این نصیب که در اینجا با تیتر فرمانروا نشین شماره یک کاروانسرای میرپنج کاشان از آن حافظه می‌گردد، حجره ای با پلانی مستطیل صورت میباشد که در راس و بر بالای راهروی مشترک کاروانسراهای میرپنج و آقا قراردارد.

دسترسی به‌این محیط قابلیت پذیر عدم وجود، ولیکن آنچه در نمای این نصیب قابل مشاهده میباشد مشتمل بر یک در چوبی یک متری، در وسط نما بنا شده در یک فریم هلالی صورت و ردی از دو بازشو و یا این که تاقچه متساوی در متبوع، در طرفین این بازشو میباشد که در وضع و اوضاع رزرو مسجد توفیق مشهد مو جود با مصالح و اندود روی آن پوشیده گردیده است.

پادشاه نشین شماره ۲ ( مهمانسرا )
همان طور که پیشتر بدان اشاره شد، دستگاه کامل ورودی کاروانسرای میرپنج، با سردر قانونی بندی گردیده شاخصی در راسته بازار شروع میشود و با دالانی ادامه می‌یابد که ابتدا ورودی، با تعبیه بالاخانه ای، از طول سقف کاهش یافته میباشد. این بالاخانه که درین روی داد، از آن به شماره مسجد توفیق مشهد سلطان نشین شماره ۲ یا این که مهمانسرا حافظه میگردد، در واقع مهمانخانه هایی جهت پذیرایی از مسافران بوده میباشد.

نمای بیرونی مهمانسرا دارنده یک قسمت گنبدی با تزیینات مشبک آجری معمولی و هنرمندانه میباشد که شکوه چشمگیری به نمای جناح غربی و ایوان کاروانسرای مسجد طالقانی مشهد میرپنج بخشیده میباشد

منزل داروغه مشهد یکی سابق ترین آدرس مسجد توفیق مشهد و شاید بتوان بیان کرد یکی معروفترین بناهای دیرین شهر مشهد میباشد. منزل داروغه از بناهای تاریحی مشهد وابسته به عصر قاجار میباشد که به فرمان یوسف خان هراتی که در آن مجال داروغه مشهد بوده میباشد با الهام از معماری روسی سازه شده است.

تاریخچه منزل داروغه
در تاریخچه منزل داروغه مشهد آمده میباشد که در بالا داروغه مشهد به‌ قصد برگزاری مراسم و پذیرایی‌های قانونی خویش از این منزل رزرو مسجد توفیق مشهد استعمال میکرد ولی پس‌ از آن تا همین سه دهه پیش ورثه‌ی یوسف خان هراتی در آن خانه گزیده بودند. که درنهایت در سال 1366 این سازه را به نمایندگان یکی هیئات مذهبی شهرستان میبد یزد، فروختند. از به عبارتی سال‌ها تا همین اواخر از این بنای تاریخی به‌ تیتر مکانی برای تجمع و محل اقامت هیئت‌ های مذهبی استعمال می شد. تا اینکه در سال 1381 بعد از تجدید بنا و احیا و تجدید بنا این سازه به تصویب به جا مانده فرهنگی رسید.

منزل داروغه مشهد شاید شماره مسجد توفیق مشهد جز واپسین بناها از معماری سنتی اهل ایران در مشهد میباشد که در عین درحال حاضر اثر معماری روسی و الگوبرداری از معماری شرقی به خیر قابل مشاهده میباشد مانند:

به کارگیری از آجرهای قالبی در صورت ها و پوسته های گوناگون.
تزیینات چوبی تحت سقف ها.
طرح پله دو طرفه برای دسترسی به تراس.
تندیس های مسجد طالقانی مشهد گچی و تراشیده گردیده.

زیباترین مثال های هنر و معماری بعد آدرس مسجد توفیق مشهد از اسلام برای نخستین دفعه در ناحیه خراسان صورت گرفته میباشد که از همین رو به مدل خراسانی در معماری جمهوری اسلامی ایران نیز آوازه داراست.

معماري قديم ايران که عمده مضامين آن کاخ ها بودند، نزدیک به يکصد سال توقیف شد و آن گاه ایجاد کرد بناهاي متعالي در کالبد جديدي که مساجد بودند به مدل خراسانی در معماری جمهوری اسلامی ایران مجدد استارت گشت.

ويژگي هاي اين رزرو مسجد توفیق مشهد معماري، ترکيبي از سنت هاي ايران زمين و رهنمودهاي وارداتي دين جديد بود.این مدل که در ميان کارشناسان به مدل خراساني در معماری اسلامی دارای شهرت گشته، داراي شاخصه هاي بارزي میباشد که در مساجدي زیرا تاريخانه دامغان و مسجد جامع فهرج به زيبايي هويدا می باشند

تاریخچه مدل خراسانی در معماری
مدل خراسانی در معماری جمهوری اسلامی ایران در قرن اولیه هجری و از اولِ تایید آئین مبین اسلام از سوی ایرانیان آغاز شد و تا مجال آل بویه و دیلمیان ( قرن چهارم هجری ) ادامه داشت . گروهی آن را ادامه روش پارتی دانسته و درباره ی مساجد به اسم مدل شپستانی می‌شناسند.

خصوصیت های معماری شماره مسجد توفیق مشهد مدل خراسانی را توضیح دهید
آسانی تا مرز قابلیت
به کارگیری از مصالح بوم آورد ( ساختمانهای که در این‌شیوه بکار رفته « بوم آورد یا این که ایدری » بوده میباشد (یعنی آنرا از خویش محل ایجاد کرد آورند )
دوری از بیهودگی
عموم واری مسجد طالقانی مشهد فوق العاده

ا اعتنا به سوابق تشکیل داد آدرس مسجد توفیق مشهد آبگینه و کاربرد آب در معماری سنتی اهل ایران مدل های ویژه ای در پیاده سازی گونه های تزیینی آب میباشد مانند اشکال تحت:

آبگینه در قبال عمارت
یکی راه‌های ایجاد کرد آبگینه در سازه، قرار دادن آن در مقابل نمای یک عمارت بود . این طرح معمولا در کاخ ها و کوشک باغات استعمال می‌شد و در آن معمولا حوضی بلندمرتبه و گاه خرد ، رو به نمای مهم سازه قرار می گرفت. مداقه این طرح را می قدرت اینگونه رزرو مسجد توفیق مشهد برشمرد.

خواص آیینه ای آب و منعکس شدن ستونها و تزئینات عمارت درحوض، در فضاهای خرد موجب رهایی از تنگنا و در فضاهای بلندمرتبه سبب به ساخت و ساز شم ادب می‌شود. به علاوه در اکثری از ساعتها روز به باعث رفلکس تصویر عرش و گیاهان دور و بر آبگینه در آب ترکیبی از رنگها خصوصا آبی‌رنگ و سبز در آبگینه ها ساخت میشود که در کنار فضای خاکی و بی روح ابنیه، جذابیت بیشتری را رفتار می نماید.

آبگینه های موازی عمارت شماره مسجد توفیق مشهد را بیشتراز تمامی، می قدرت در گلشن های زمان تیموری در هرات روئت کرد. گلشن عالم آرا اولیه ساختمانی بود که فرمان روا حسین بایقرا بعد از جلوس بر تخت سلطنت فرمان ساختن آن را اعطا کرد . او در چهار کناره گرد آبگینه تعالی گلشن می گرد‌همایی. از یک طرف به کارها دولتی می پرداخت و از سوی دیگر بزم عیش و نشاطش به رویکرد بود.

گرچه این گلشن ده دوازده، عمارت،کوشک و اداره دولتی را در خویش مکان داده بود. البته فقط بخشی از آن که می اقتدار موقعیتش را معلوم کرد، همین آبگینه بزرگی بود که در نصفه شمال شرقی محوطه در کنار چهار کوشک قرار گرفته بود. ويلبر این نظر را دارد که‌این طرح مشابه طرح گلشن شمال در سمرقند بوده میباشد تنها در مقیاسی کوچکتر، باغچه امیر علیشیر نوایی در گازرگاه هرات به‌این مسجد طالقانی مشهد موادتشکیل دهنده مشابهت داشته میباشد.

شایسته ترین خصوصیت معماری آدرس مسجد توفیق مشهد صفویه آن میباشد که مفهومی دارای انسجام از ارزشهای فضایی دارااست، این معنا تماشایی ترین وجه خویش را در مناظر کلی به اکران میگذارد که در آن هر بنایی بناهای همسایه را کامل شدن می نماید. این مضمون‌ در سطح وسیعی از معماری منظرهای چهار گلشن نقل شده یعنی جایی که به لحاظ میایند و به صورت معقول فرع بر چشم انداز پردازی خیابان قرار گرفته اند.
معماری صفویه محتاط رزرو مسجد توفیق مشهد میباشد، این مدل معماری سنتی کشور‌ایران با وسعت ها و عده های بزرگ سرو شغل دارااست و سطح ها قابل انعطاف و بی آلایش را بر سطح های بغرنج و پیچیده ترجیح می‌دهد. طاق بندی که پایه و ذرات هر نوع معماری خط خمیده میباشد به جز در یک سری سازه زیارت گاهی نظیر ماهان، یکنواخت و تکرار شونده میباشد.
زمانی که معمار صفوی تردیدی می کرده، چندین ستون دیگر از کندوهای مقرنسی دیگر می ساخته میباشد.
گنبدهای معماری صفویه از الگوهای زمان تیموری و ایلخانی ، تبعیت کرده اند.
معمولی شدن طرحها ، که در بیشتر بناها ، فضاها چهار پهلو بودند پلان های مستطیلی یا این که یک‌سری ضلعی بی آلایش هندسه شماره مسجد توفیق مشهد بی آلایش ، شکلها و خطهای شکسته نیز بیشتر استعمال میشد.
ایجاد کرد کناره های پخ از معماری صفویه رایج خیس شد.
پیمون بندی و سود گیری از اندامها و اندازه های یکسان
آسانی طرح در نمای بناها نیز آشکار شوید
فعال سازی و ساخت و ساز تاسیسات و امکانات زیرساختی
منزلت نقوش هندسی در معماری صفویه پر ارزش بود.
از مهمترین ویژگیهای تزئین سازه در معماری صفوی، می شود به تقلید از قاعده های تقارن ، منعکس شدن ، تکرار و نظم هندسی اشاره نمود. لزوم مسجد طالقانی مشهد تغییر و تحول صورت به شکلهای خرد خیس ، تکرار یا این که تقسیماتی از آن به علت ی علامت دادن عمق و جنبش در دنیای دو آینده از آن پاراگراف اند.

که مشتمل بر سه ورودی بوده و به انگیزه رزرو مسجد توفیق مشهد تاسیس کتابخانه مجلس ، بوسیله مهندس سیحون در سال ۱۳۴۲ مسدود و رابطه این بخش از سازه با عمارت (گلشن) بهارستان جدا گردیده‌است.

ورودی جنوبی مکتب سپهسالار
که هنگام ایجاد کرد سازه، در کوچهای شش متری قرار داشته، سردری بی آلایش داراست که به تراس دارالشفاء باز می‌شود که فعلا این گوشه و کنار به محلی برای پاسخگویی به سئوالات فقاهتی و اخذ وجوهات شرعیه تبدیل گردیده است و هنگامی در اواسط این ایوان حوضچه آدرس مسجد توفیق مشهد وجود داشته میباشد.

ورودی غربی مسجد و مکتب سپهسالار
این ورودی که درب اساسی مکتب سپهسالار به حساب آورده می شود دارنده جلوخان و سردر گسترده و درب دو لتی آهنی با شکوه بزرگی میباشد که در لبه خیابان بهارستان واقع گردیده است. این محیط مسئولیت جذب و تقسیم و موعظه به فضای مهم مسجد را بر ذمه دارااست و ورود شماره مسجد توفیق مشهد و خروج مکتب خوب نیز از همین شکل می گرفته میباشد.

ورودی غربی جلوخان متناسب و روءیت کرد بی واسطه به باطن صحن ( تراس مرکزی ) ندارد و به واسطه دالان متحدالشکل به درون صحن مکتب سپهسالار شیوه می‌یابد. محیط تیم بنای مسجد مکتب سپهسالار در بخش شرقی نیز دری به بیرون دارااست که از در اساسی سمت غربی کوچکتر میباشد و به در زنانه دارای شهرت بوده میباشد.

ورودی شرقی مکتب سپهسالار
مکتب سپهسالار درین ورودی دارنده جلوخان هشتی خوش ادغام و دالانی ( راهرو ) وقت گیر میباشد که به کناره شمال شرقی صحن مکتب بهتر گشوده میشود. طاقی مسجد طالقانی مشهد هفت ظرف در هشتی ورودی شرقی واقع گردیده و پیاله میانه هفت پیاله دیگر در خویش مکان داده میباشد که از شاهکارهای میرزا جعفرخان معمار باشی میباشد.